Recensie Randy Newman

“Last chance to see part 1” zo wou Randy Newman zijn tour noemen, zegt hij op het einde van zijn optreden in de Ancienne Belgique. Meer dan een uur ervoor had hij nog “I’m dead but I don’t know it”  gespeeld voor een band uit het Verenigd Koninkrijk die Newman in 1984 zijn “Farewell Tour” zag spelen. “Die band speelt nu  nog steeds ontdekte ik” zei Newman die een punt maakte dat niemand in de rock-en rollbusiness met pensioen gaat.

Ook zo voor Newman dus. Hij begon met een “spiritueel” nummer: “It’s money that I love”. Dat geld houden Chinezen graag stevig in hun hand, zong hij in “Yellow Man”. In het nummer zocht hij ook akkoorden op die Oosters klonken.  Sarcasme ten top een gans optreden lang.

De singer-songwriter ziet meestal het publiek niet tijdens een optreden, wel zo in de AB. “It’s a good looking bunch of people” wist hij waarop hij doodleuk “Short people” inzette waarin hij zich afzet tegen kleine mensen. “Ik wil geen kleine mensen rond me. Ze hebben niemand om lief te hebben. Ze hebben geen reden om te leven.” zingt hij terwijl hij even “wacht” roept, alsof de akkoorden die hij zelf op piano speelt, hem te vlug af zijn. Tussendoor horen we hem ook “Mmm. That sounded really angry” zeggen.

Hoewel Newman een stevige dosis humor door zijn nummers en bindteksten weeft, is zijn  sociologische analyse vlijmscherp. Zelfrelativering via zelfhumor schuwt de man ook niet. In “Birmingham” steekt een instrumentaal en melodieus stuk piano dat hijzelf “quite difficult” noemt terwijl hij het speelt. Nochtans zouden later in andere nummers veel moeilijkere akkoordwisselingen komen.

In “Marie” bezingt hij met zijn diepe wat hese stem zijn liefde voor een vrouw wanneer hij wat teveel gedronken heeft. Maar met zinnen als “Ik heb je zo gekwetst. En ik luister niet naar wat je zegt. Wanneer je problemen hebt, keer ik mijn rug.” stelt zich de vraag of er nog wel überhaupt liefde in het spel is.

“Ik wist dat ze op het einde van vorige eeuw een top 1000 voor componisten gingen publiceren. De eeuw ervoor hadden ze dat ook al gedaan, herinnerde ik me. Nu moet je weten dat ik sinds mijn achttiende nummers schreef voor het geld. Zelfs toen ik 11 was speelde ik voor mijn grootmoeder piano en moest ze achteraf betalen. Dus moest ik nog snel iets schrijven, op zijn Schuberts maar dan shittier.” luidt Newman’s introductie van “The Girls in My Life (Part I)”. Een handvol vrouwen, daar gaat het blijkbaar om.

Later, na de pauze zou hij “You’ve Got a Friend in Me” zingen dat hij componeerde voor Toy Story. Ook daarover relativeert hij. “Eerst wist ik niet dat dit een geanimeerde film was” zei Newman lacherig. Wanneer de robot Buzz Lightyear denkt dat hij kan vliegen en effectief de sprong maakt, moest Newman deze beelden ook voorzien van muziek. “Ik had 112 muzikanten ter beschikking. En ik schreef iets op zijn Bruckners of Mahlers maar dan shittier”.

De zestiger vertelde ons over zijn 4 zonen en zestienjarige dochter. Met hen ging hij op restaurant, en wou op een stoel zitten, waar hij niet teveel opviel. “You’re not that famous” had zijn tienerdochter hem klaar en duidelijk gezegd waarop hij “The World Isn’t Fair” inzette en dit opdroeg aan de financiële markten. Na “Short people” en “Marie” was dit ongetwijfeld opnieuw een hoogtepunt in de set. “You can leave your hat on” dat vooral gekend is in de versie van Joe Cocker, is van Newman’s hand. Ook dat nummer mocht niet ontbreken.

De componist stond stil bij de problemen rond de euro en de top in Brussel met de verschillende ministers van Financiën van de Europese Unie die avond. “An empire can be yours again” zo zei Newman met gevoel voor overdrijving terwijl hij het nog maar net had gehad over de verdeeldheid van Europa. Zijn visie op de geschiedenis van het Oude Continent stak hij in “The Great Nations of Europe”.

Ook muzikale humor gebruikt Newman wanneer hij trillende klanken uit zijn piano laat horen wanneer hij “First my knees begin to tremble” in “Harps and Angels” zingt bijvoorbeeld. Opnieuw vlijmscherp maar dan tegenover de Amerikaanse overheersing zingt hij “Let’s drop the big one and see what happens” in “political sciences”.

In deel twee bracht Newman een nog rijker palet aan kleuren en emoties. Zoals in diepdroevige en intimistische “In Germany Before the War“ en in het rake “Lonely at the Top”. Twee ijzersterke nummers net als “A Few Words in Defense of Our Country “ waarin hij ook het Belgisch kolonialisme in Congo de mantel uitveegde in de zinnen “King Leopold of Belgium. Well he owned The Congo. He took the diamonds, he took the gold. He took the silver. Know what he left them with? Malaria”.

“I Miss You”, schreef hij voor zijn eerste vrouw toen hij getrouwd was met zijn tweede. “Na al die jaren ben je nog steeds in mijn hart” klinkt eerder als een aanklacht tegen al te siroperige ballads dan wel als een gemeend liefdeslied. Net daarvoor had hij zijn godsbeeld nog eens op scherp gesteld (Newman is atheïst) in het cynische God’s Song (That’s Why I Love Mankind) waarbij Newman toont dat God verre van alleen maar goed is en hij toch geliefd blijft.

Newman zingt verre van brave teksten, ofwel zijn ze vlijmscherp en sarcastisch, ofwel ironisch met de schijn lieflijk te zijn. Laten we hopen dat “Last chance to see part 1”, nog vele vervolgdelen mag krijgen.

< Bert Hertogs >

De setlist:

Deel 1:

1. It’s Money That I Love
2. Yellow Man
3. Bad News From Home
4. Short People
5. Birmingham
6. Marie
7. Mama Told Me Not to Come  
8. The Girls in My Life (Part I)
9. The World Isn’t Fair
10.  Real Emotional Girl
11.  You Can Leave Your Hat On
12.  The Great Nations of Europe
13.  Harps and Angels
14.  I’m Dead (But I Don’t Know It)
15.  Political Science
16.  Guilty

Deel 2:

17.  Last Night I Had a Dream
18.  Love Story
19.  In Germany Before the War
20.  Baltimore
21.  You’ve Got a Friend in Me
22.  Losing You
23.  Lonely at the Top
24.  Cowboy
25.  Dixie Flyer
26.  Louisiana
27.  A Few Words in Defense of Our Country
28.  God’s Song (That’s Why I Love Mankind)
29.  Rednecks
30.  I Miss You
31.  I Love L.A.
32.  Sail Away
33.  Feels Like Home

Bis:

34.  Laugh and Be Happy
35.  I Think It’s Going to Rain Today
36.  Rollin’